.:: Pegasus - Scientific History

Back to Main Pegasus | بازگشت به صفحه اصلی پگاسوس

.:. Albert Einstein .:.

آلبرت اینشتین یکی از بزرگترین دانشمندان جهان در سال 1879 در شهری در آلمان به نام اوولم به دنیا آمد و سرانجام در سال 1955 در آمریکا چشم از جهان بست. وی موفق به کس آلبرت اینشتین ب جایزه ی نوبل در سال 1921 در فیزیک به خاطر طرح تئوری نسبیت شد.

نام پدر: هرمان اینشتین

نام مادر: پائولین کخ

پدر آلبرت یک مهندس برق بود. پائولین هم خانه دار بود و گهگاهی موسیقی تدریس میکرد.

در یک سالگی آلبرت به مونیخ رفت و در دوسالگیش خواهرش به نام ماریا به دنیا آمد. در سن 9 سالگی به مدرسه ی لوئیت آلبرت در 9 سالگی پولد برای تحصیل وارد شد .

آلبرت اینشتین و خواهرش ماریا اینشتین

انیشتین در سن 15 سالگی دانش آموز کلاس ششم بود، و در این هنگام خانواده اش به کشور ایتالیا سفر نمودن و آلبرت مجبور شد در مدرسه شبانه روزی لوئیت پولد بماند. اینشتین در سن 16 سالگی به خانواده اش در پاویا پیوست و سپس به مدرسه کانتونال در شهر آرا در سوئیس رفت. یکسال بعد از اینکه به خانواده اش در پاویا پیوست تابعیت آلمانیش را انکار کرد و رسما تابعیت سوئیسی گرفت.

در سن 17 سالگی در همان مدرسه دیپلم را کسب کرد و سپس در مرکز صنعتی فدرال ئی تی اچ در شهر زوریخ در رشته ی ریاضی و فیزیک ثبت نام نمود و سرانجام پس از طی 4 سال یعنی در سن 21 سالگی از این مرکز فارغ التحصیل شد و دیپلم آن را گرفت و در سال بعد یعنی 22 سالگی شهروند رسمی سوئیس گشت.

در سن 23 سالگی در مرکزی که امتیاز ثبت اختراعات راارائه می نمود در شهر برن استخدام شد و متاسفانه در این سن پدرش در سن 54 سالگی درگذشت.

اینشتين در محل كارش در دفتر ثبت اختراعات در سن 23 سالگي1

در سن 24 سالگي با ميلوا ماريك - كه 4 سال بزرگتر از انشتين بود- ازدواج كرد. در آن زمان ميلوا دختري 28 ساله بود. آنها دو پسر داشتند. هانس آلبرت كه مهندسي مكانيك شاخه هيدرولوژي خواند و در كارش موفق بود، و ادوارد و دچار بيماري شيزوفرني علاج ناپذيري بود.

آنها يك دختر هم داشتند بنام ليزرل كه قبل از ازدواج آنها از مادر و پدر ديگري بدنيا آمده بود و آنها او را به فرزند خواندگي قبول كردند. سرنوشت او نا معلوم است .

اینشتين و ميلوا و پسر اولشان هانس آلبرت در 25 سالگي

در سن 26 سالگي، در مجله ي Annalen der Physik آلمان مقاله ي مربوط به كوانتومهاي نور و اثر فوتوالكتريك،

مقاله ي مربوط به حركت براوني ذرات در نظريه ي اتمي ، مقاله ي نسبيت خاص، مقاله همساني انرژي و جرم، مقاله نظريه كوانتومي براي حالت جامد مواد در رابطه با گرماي ويژه و مقاله ي اصول نسبيت عام كه اذعان مي كرد كه گرانش همانند شتاب است، را بچاپ رساند.

در سن 30 سالگي، در دانشگاه زوريخ دانشيار شد. كارهاي بيشتري روي نظريه ي كوانتومي كرد.

1290: در سن 32 سالگي، در دانشگاه كارل - فرديناند در شهر پراگ استاد كامل شد. خميدگي نور در نور ستاره ها را هنگام خورگرفت (خورشيد گرفتگي) پيش نيبني كرد. (هرچند كه مقداري كه پيش بيني كرد غلط بود.)

در سن 33 سالگي، در ETH (مركز صنعتي فدرال/ يعني همانجايي كه چهار سال درس خوانده بود و ديپلما گرفته بود) استاد كامل شد.

در سن 35 سالگي، در دانشگاه برلين استا كامل شد. ميلوا و فرزندانش را ترك كرد. اين هنگامي بود كه جنگ جهاني اول شروع شد و دو پسر اولش در سمت راست بنام هانس آلبرت در سن 10 سالگي و پسر دومشان بنام ادوارد در سن 4 سالگي.

در سن 36 سالگي، ”بيانيه اي به اروپائيان“ را با ديگران هم امضا شد كه طبق آن خود را از نظاميگري آلمان جدا مي دانست. مقاله ي معادلات نسبيت عام را بچاپ رساند.

در سن 37 سالگي، كتابي در رابطه با نسبيت عام بچاپ رساند. رئيس انجمن فيزيك آلمان شد. تكانه ي كوانتاهاي نور را محاسبه كرد كه در سال 1296 مقاله اي با همين عنوان در رابطه با شبيه سازي گذار اتمي بچاپ رساند.

در سن 38 سالگي، مدير مركز قيصر- ويلهلم آلمان شد، (مؤسسه اي كه تحقيقات آلمان را حمايت مي كند.)

مقاله ي معادلات كيهانشناسي با ثابت كيهاني را بچاپ رساند وانبساط جهان را از معادلات فوق استخراج كرد.

هنگامي كه 39 سال داشت، پايان جنگ جهاني اول و انقلاب در آلمان.

در 40 سالگي، از ميلوا طلاق گرفت و با الزا انشتين لووتنتال(دختر خاله اش) هنگامي كه او 43 سال داشت، ازدواج كرد.

الزا از شوهر سابقش دو دختر داشت. اليزه و مارگوت.

هنگام ازدواج مادر اين دو دختر با انشتين آنها به ترتيب 22 ساله و 20 ساله بودند. بنابر قانون اين دو دختر فاميلي انشتين را پس از ازدواج اخذ كردند.

در اين سال خميدگي نوري در يك خور گرفت (خورشيدگرفتگي) مشاهده شد.

انشتين در سال 1298 در 40 سالكي

او در اينسال در نامه اي به مادرش نوشت:

” مادر عزيزم، امروز خبر خوبي دارم. ه.ا. لورنتزتلگرافي بمن زد

كه در آن نوشته شده كه آزمايشگران انگليسي خميدگي نور

(كه من پيش بيني كرده بودم) را در نزديكي خورشيد مشاهده كرده اند.“

همزمان با 41 سالگي، اذهان عمومي، با تحريك ضد يهودها، به نظريه ي نسبيت عام و انشتين تاختند. در اين سال مادرش در سن 63 سالگي در گذشت.

در 43 سالگي، كار بر روي نظريه ي ميدانهاي واحد. ديدار از كشورهاي خاور دور. برنده ي جايزه ي نوبل در فيزيك ”به پاس خدمات در فيزيك نظري و بويڦ#1705;ه كشف قانونمندي اثر فوتو الكتريك.“

در 45 سالگي، افتتاح مركز انشتين در برج انشتين در پوتزدام. چاپ مقاله ي نظريه ي بوز- انشتين (بوز فيزيكدان هنديست) در باب افت و خيزهاي آماري. در سن 48 سالگي، آغاز بحث با نيلس بور (فيزيكدان اتريشي) در باب تفسير نظريه ي كوانتومي، در پنجاهمين همايش سالوي.

اینشتين و نيلس بور

در سن 53 سالگي، بعنوان استاد كامل در مركز تحقيقات مطالعات پيشرفته ي پرينستون انتخاب شد. با رعايت اين مسأله كه بعنوان استاد نيمه وقت در دانشگاه برلين هم باشد.

در سن 54 سالگي، نازيها در آلمان بر سر قدرت آمدند. انشتين ابتدا به انگلستان رفت و سپس از آنجا به آمريكا رفته و مقيم آمريكا شد.

دختر اول الزا بنام اليزه انشتين درگذشت. در اين سال انشتين 55 ساله بود.

در سن 56 سالگي، چاپ مقاله اي بزبان انگليسي تحت عنوان: ”آيا توصيف مكانيك كوانتومي از حقيقت واقعي مي تواند كامل باشد؟“ بهمراه ب. پوذولسكي و نيلس بور كه بحث بي انتهايي را روي تفسير كوانتوم بوجود آورد.

در سن 57 سالگي، مرگ همسرش الزا. در سن 60 سالگي، وقوع جنگ جهاني دوم. انشتين نامه اي به رياست جمهوري آمريكا، روزولت، نوشت از احتمال ساخت بمب اتمي او را آگاه كرد.

در سن 61 سالگي، تابعيت آمريكا را پذيرفت ولي تابعيت سوئيس را از دست نداد.

همسر اول انشتين، ميلوا ماريك در 69 سالگي گذشت. در اين زمان انشتين 65 ساله بود.

در سن 66 سالگي، بمباران اتمي هيروشيما و ناكازاكي. پايان جنگ جهاني دوم.

در سن 67 سالگي، بعنوان سرگروه كميته ي فوري دانشمندان اتمي خدمت كرد.

در سن 69 سالگي، چاپ مقاله ي: ”تعميم نسبيت عام“ بعنوان يك نمونه از تلاشها براي دست يابي به ديدگاه رياضي جهانشمول براي نظريه ي ميدانها.

متني كه توسط او در اين نوار گفته مي شود عبارتست از:

"It followed from the special theory of relativity that mass and energy are both but different manifestations of the same thing -- a somewhat unfamiliar conception for the average mind. Furthermore, the equation E is equal to m c-squared, in which energy is put equal to mass, multiplied by the square of the velocity of light, showed that very small amounts of mass may be converted into a very large amount of energy and vice versa. The mass and energy were in fact equivalent, according to the formula mentioned before. This was demonstrated by Cockcroft and Walton in 1932, experimentally."

در سن 72 سالگي، خواهر انشتين در سن 70 سالگي در گذشت.

در سن 73 سالگي، رياست جمهوري به او پيشنهاد شد ولي او نپذيرفت.

در سن 76 سالگي در بيمارستاني در شهر پرينستون بر اثر تصلب شرائين در گذشت.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

.:. Isaac Newton .:.

اسحاق نیوتن در سال ۱۶۴۳ در وولس تورت متولد شد. او بسیار ضعیف و ناتوان و رنگ پریده و بی سرو صدا بود و آنقدر كوچك بود كه مادرش می گفت در یك شیشه یك لیتری جا می گیرد، ولی با این حال به زندگی ادامه داد و به قدر كافی قوی شد.نیوتن - نابغه بزرگ - در ابتدای زندگی هیچ گونه هنری از خود نشان نداد. او را جزو شاگردان ممتاز نمی توان قلمداد كرد و امتحانات او هیچ وقت درخشان نبود

در حدود سال ۱۶۶۳ مرض طاعون شیوع یافت و دانشگاه دانشجویان خود را مرخص كرد. نیوتن به زادگاه خود مراجعت كرد. همین موقع بود كه هوش و استعداد نابغه بزرگ آشكار شد، زیرا تمام كتاب ها و جزوه های خود را در دانشگاه جا گذاشته بود. فكر خود را آزاد گذاشت كه بتنهایی از منابع خاص خود استفاده كند.در این هنگام نیوتن بیش از بیست و دو سال نداشت، ولی بیش از ارشمیدس و دكارت درباره معرفت ساختمان جهان دقیق شده بود. نیوتن ضمن دو سالی كه در وولس تورت بود، حساب عناصر بی نهایت كوچك و جاذبه عمومی را كشف كرد و تئوری نو را بنیان گذاشت.اسحاق نیوتن فردی خوش مشرب نبود؛ رابطه اش با دیگر آكادمیسین ها بد بود و بیشتر واپسین دوران زندگی اش به منازعات و درگیری های داغ سپری شد. پس از انتشار اصول ریاضی- كه بی شك پرنفوذ ترین كتاب تاریخ فیزیك است- نیوتن به سرعت، معروفیت و شهرت عام پیدا كرد و به ریاست انجمن سلطنتی گماشته شد و نخستین دانشمندی بود كه به مقام شوالیه گری دست یافت.مجادله جدی نیوتن با فیلسوف آلمانی، گوتفرید لایبنیتز بود

لایبنیتز و نیوتن هر كدام به طور مستقل شاخه ای از ریاضیات به نام كالكوس را به وجود آورده بودند كه بنیاد بخش اعظم فیزیك نوین است. اكنون می دانیم كه نیوتن سالها پیش از لایبنیتز، كالكوس را كشف كرده بود، اما مدت ها بعد كارش را منتشر ساخت

بر سر آنكه چه كسی این كشف را زودتر انجام داد، جنجالی بزرگ به پا شد و دانشمندان با تمام قوا به جانبداری از یكی از این دو رقیب پرداختند، اما خوب است بدانید بیشتر مقالاتی كه به دفاع از نیوتن به چاپ رسید، در اصل به وسیله خود او نوشته شده بود و تحت نام دوستان انتشار می یافت.با بالا گرفتن جنجال، لایبنیتز به خطا به انجمن سلطنتی متوسل شد تا دعوا را حل كند. نیوتن به عنوان رئیس انجمن، هیاتی بی طرف را مامور رسیدگی كرد كه تصادفا همگی از دوستان نیوتن از آب در آمدند! سپس نیوتن خود، گزارش هیات را نوشت و انجمن سلطنتی آن را منتشر ساخت. در این گزارش رسما لایبنیتز به سرقت آثار علمی متهم شد. نیوتن در اواخر عمر به مرض سنگ مثانه مبتلا شد و در بیستم مارس ۱۷۲۷ درگذشت. او را در كلیسای وست مینستر در جوار پادشاهان انگلستان به خاك سپردند.

همشهری

-------------------------------------------------------------------------------------------------

.:. Galileo .:.

گالیله فیزیکدان و منجم بزرگ را پدر علوم تجربی می نامند. او با استفاده از ابزار کار و نیز روش مناسب توانست بعضی از قانون های طبیعت را با استفاده از آزمایش به دست آورد و باطل بودن نظریات ارسطو را در مورد سقوط اجسام به کمک آزمایش مشخص کند.گالیله در 19 سالگی به دانشگاه پیز راه یافت و علوم پزشکی را تحصیل کرد اما پس از مدتی به ریاضیات و فیزیک روی آورد. توجه به پدیده های طبیعت و یافتن ارتباطی میان پدیده ها از مشخصات ذهنی او بود. گفته می شود روزی که به کلیسا رفته بود متوجه نوسانات منظم چراغهای کلیسا شد. از این مشاهده اتفاقی به سوی آزمایش علمی درباره آونگ کشانده شد و قانون همزمانی نوسانات کم دامنه آونگ را به دست آورد.گالیله در زمان استادی دانشگاه پیز ( 1592-1589) درباره سقوط اجسام مطالعه کرد و با آزمایش بر سطح شیبدار که خود مبتکر آن بود نتیجه گرفت که اگر فقط نیروی وزن بر اجسام مختلف اثر کند شتاب سقوط برای همه آنها یکسان است و به عبارت دیگر :در جایی که هوا نیست همه اجسام با شتاب یکسان سقوط می کننداو علاوه بر سقوط آزاد حرکت پرتابه ها را نیز مورد بررسی قرار داد و نتیجه گرفت که مسیر پرتابه ها سهمی است. در سال 1592 به تدریس در دانشگاه پادوا پرداخت و مدت 18 سال در این سمت ماند. در 1609 یک دوربین نجومی ساخت ( دوربین گالیله از یک عدسی محدب شیئی و یک عدسی مقعر چشمی تشکیل شده است) و با آن در هفتم ژانویه 1610 قمرهای سیاره مشتری را کشف کرد. کشف قمرهای مشتری و مشاهده حرکت آنها و اظها ر نظر درباره درستی نظر کپرنیک مربوط به حرکت زمین و سیارات به دور خورشید دشمنی کلیسا را به دنیال داشت.گالیله برای اثبات درستی نظریات و مشاهدات خود به سال 1611 به رم رفت تا اعضای کلیسا با حرکت سیارات از داخل دوربین دست از دشمنی بردارند اما این عاشقان افکار خویش خود را مجاز به مشاهده آسمان با دوربین ندانستند و سرانجام به سال 1633 گالیله را به پای میز محاکمه کشاندند.آخرین فعالیت علمی گالیله تالیف کتابی به نام گفتگو درباره دو علم جدید بود که فعالیتهای علمی خود را در رشاه فیزیک در آن نوشته است.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

.:. Nicolas Copernic .:.

در سال 1540 اخترشناسي لهستاني به نام نيكلا كوپرنيك به اين اصل مهم دست يافت كه مي توان حركت ظاهري و پيچيده سياره ها را با اين فرض كه سيارات روي مدارهايشان به دور خورشيد در حركت هستند بررسي كرد. با اين حال 150 سال وقت لازم بود تا جهانيان آن را بپذيرند.

كپرنيك در 19 فوریه سال 1473م. در تورن لهستان به دنيا آمد.پدر و مادر نيكلا از طبقه سرشناس لهستان بودند.پدرش تاجر ثروتمند و حقوقداني با تجربه بود. هنگامي كه نيكلا ده ساله بود،پدرش در گذشت و داييش، لوكاس واكزنرود سرپرستي او را بر عهده گرفت.نيكلا زير نظر دايي خود به كليسا راه يافت و به تحصيل الهيات پرداخت.در 18 سالگي وارد دانشگاه « بولونی» شد.نيكلا در رشته فلسفه،هندسه،ستاره شناسي و جغرافيا به تحصيل پرداخت.زبان عمومي دانشجويان ،لاتين بود و تمام كتابهاي درسي به اين زبان نوشته شده بودند.روزی پس از آنکه درس استادش « نوارا» در مورد هیئت بطلمیوسی و کتاب « مجسطی» تمام شد چون با این نظریات قانع نشده بود نزد استاد رفت و شک خود را در میان گذاشت.استاد هم رهنمونی در اختیارش نهاد:« استاد خود من « رژیو مونتانوس» با نظرات بطلمیوس موافق نبود بلکه نظرات یک یونانی دیگر بنام « اریستارکوس ساموس» را مبنی بر دوران و چرخش زمین درست می دانست.» و همین سخنان آینده دانش نجوم را دگرگون ساخت.

البته كپرنيك علاوه بر اين كه در دانشگاه به تحصيل پرداخت،در كليسا فرائونبرگ هم مشغول به كار شد.او روي ديوار هاي دفاعي كليسا برجي شبيه رصدخانه ساخت كه مركز پژوهش ها و مشاهداتش بود.اين برج كه به برج كوپرنيك معروف است هنوز هم باقي است.

كپرنيك تحقيقات ستاره شناسي اعراب و يونانيان و هنديان را به دقت مطالعه كرد.او عقيده داشت بايد از محاسبات نجومي جديد استفاده كرد چون عقايد مختلف نشان مي داد كه به مرور زمان در اوضاع كرات آسماني تغييراتي به وجود آمده است.

سرانجام كپرنيك تحقيقاتش را در سال 1543چاپ كرد.اين آثار پراكنده بعد ها به صورت كتابي به نام«حركات انتقالي كرات آسماني» در آمد كه يكي از ارزنده ترين مجموعي هاي علمي در زمينه ستاره شناسي است.

كپرنيك علاوه بر ستاره شناسي در زمينه هاي اقتصادي نيز فعاليت داشت.كپرنيك پيشنهادي به دولت لهستان داد كه بر طبق ان پولهاي قديم و جديد با هم خرج شوند تا مردم بتوانند پولهاي جديد را پس انداز و پولهاي قديم را خرج كنند.اين عقيده سالهاست كه به صورت يك اصل اقتصادي به نام قانون «گرشام» معروف است.سرانجام درست پانزده روز پس از انتشار كتابش در روز 24 مه سال 1543 چشم از جهان فرو بست.

ذكر اين نكته هم خالي از فايده نمي نمايد كه كپرنيك در سالهاي 1501 تا 1503 مشغول به مطالعه ي مقالات و تزهاي مكتب مراغه و يادداشتهاي خواجه نصير الدين طوسي بوده و نظراتش نيز نزديك به اين مكتب است.

البته خواجه نصيرالدين مدل ديگري براي حركت ماه كه بطور قطع با مدل بطلميوسي مخالف است را طراحي كرده است. اين مدل منظومه ي زمين مركزي بطلميوس را از بين مي برد. او اين كار را با طراحي مدلي كه در آن منحصرا هشت جسم كروي دوار روي مدارهايي منفرد بدور خورشيد انجام مي دهد و مي تواند بي نظميهاي مداري ماه را با اين مدل توجيه كند. با اين كار نصير توانست براي اولين بار در تاريخ ستاره شناسي مدلي با استدلال خود ابداع كند كه از كتاب مقدس استخراج نشده باشد و او در واقع 250 سال قبل از كپرنيك اينكار را انجام داده بود.

بد نيست نگاهي هم به تاريخ كليسا بيندازيم:« در سال 1543 ميلادى، كپرنيك لهستانى صريحاً اعلام كرد، اين زمين كه قبلاً به نام مركز بی حركت افلاك شناخته می شد، علاوه بر اين كه به دور خود می چرخد، به دور خورشيد نيز گردش می كند، در صورتى كه از نظر تورات و هيئت قديم، اين تنها خورشيد است كه به دور زمين می چرخد. در تورات به وضوح می خوانيم كه به دستور «ژزوئه» خورشيد از حركت باز ايستاد تا او پيروزى خود را به پايان برساند.»

مادامى كه كپرنيك زنده بود از پاسخ به سؤالات راجع به پرسش « آيا كتاب مقدس ممكن است اشتباه بگويد و خطا كند؟» خوددارى می كرد، پس از آنكه بيست و پنج سال از مرگ او گذشت، « پيرروسو» می نويسد: « ناگهان فرياد اعتراض از گوشه و كنار بلند شد و صداى لعنت و نفرين هواخواهان بطلميوس، با فرياد تحسين كنندگان و طرفداران كپرنيك مخلوط شد. «جوردانو برنو» پس از هشت سال زندان و شكنجه در دخمه هاى تيره انگيزيسيون به جرم دفاع از فرضيه كپرنيك و به اتهام افسونگرى روى تلى از آتش زنده سوخت. وى دوست گاليله هم بود.»

اگرچه اين نظريه تا سالها مهجور مانده و با مخالفت روبرو گشت‍، ‍برونو را به آتش سپرد و گاليله را تا پاي مرگ كشانيد اما بالاخره در سال 1992كليساي كاتوليك روم رسما با نظر گاليله و كپرنيك موافقت نموده و دانش بر تعصب پيروز شد. كپرنيك را ميتوان معمار آسمان دانست زيرا اين او بود كه براي نخستين بار نقشه اي شبيه به آنچه وجود دارد ارائه داد.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

.:. عبدالرحمان صوفی رازی .:.

ابوالحسن عبدالرحمان صوفی رازی در سال 282 .ش در شهر ری به دنیا آمد . وی از نباوغ علم نجوم در جهان به شمار میرود و کتاب 'صورالکواکب' او به چندین زبان ترجمه شده‌است . او سحابی و ستارگان مزدوج را بدون داشتن تلسکوپ کشف کرد و نظریه بطلمیوس را اصلاح نمود . کشف سحابی 'زن به زنجیر بسته' در 'اندرومدا' و سحابی 'وولپکولا' در صورت فلکی روباه و کشف چند سحابی دیگر از کارهای اوست . او با توجه به قدر ستارگان (کم و زیاد شدن درخشندگی) حرکات خاص آنها را محسبه کرده‌است و نیر در مورد تغییر رنگ آنها تحقیق کرد و این علم به نام او ثبت شده‌است . صوفی رازی نصف النهار شهر شیراز را محاسبه کرد و یک کره سماوی نقره‌ای ساخت که بسیار دقیق و بی نظیر است و در موزه قاهره نگهداری میشود .

جامعه علمی جهان به پاس خدمات برجسته این دانشمند بزرگ و مسلمان ایرانی نام وی را بر ده نقطه از کره ماه ثبت کرده و کتاب‌های چندی درباره کارهای علمی او به رشته تحریر در آورده‌است . عبدالرحمان صوفی رازی در 13 محرم سال 365 .ش در شیراز در گذشت و در همان جا به خاک سپرده شد .

عبدالرحمان صوفی رازی از دانشمندان بزرگ ایرانی بود. او در زمینه دانش ریاضیات، هندسه و ستاره‌شناسی کتابهای زیادی دارد و همچنین کتاب صورالکواکب (پیکرهای ستارگان) را هم در زمینهٔ اخترشناسی به نگارش درآورد.

صوفی رازی نخستین کسی بود که کهکشان مارپیچی M31 (که درفاصلهٔ 2.9 میلیون سال نوری از ما قرار گرفته) را با چشم غیرمسلح رصد نموده و مورد مطالعه قرار داد. گزارش صوفی از کهکشان امراة‌المسلسله و همینطور ابر ماژلانی بزرگ، قدیمی‌ترین مدارک موجود از مشاهدهٔ این اجرام هستند.عبدالرحمن در عین حال توانست 7 جرم دیگر را به عنوان اجرام غیر ستاره‌ای ثبت و رصد کند. بدین ترتیب می‌توان او را نخستین کسی دانست که فهرستی از اجرام غیر ستاره‌ای ارایه داده‌است. در فهرست صوفی رازی اجرام جالب توجهی چون خوشه دوگانه برساوش یاM44 به چشم می‌خورد.

عبدالرحمان صوفی با رصدهای پیاپی اعلام کرد که رنگ ستارهٔ شباهنگ (در عربی شعرای یمانی) تغییر نمی‌کند. پیش از او اخترشناسان یونانی مانند سِنِکا و بطلمیوس گفته بودند که این ستاره را به رنگهای گوناگونی دیده‌اند. کتاب صورالکواکب او جدولهایی از قدر ستاره‌ها دارد که با دقت خوبی تنظیم شده‌اند. در این کتاب همچنین اصلاحی برروی فهرست‌های قدیمی یونانی صورت گرفت و برای اولین بار صورتهای فلکی جدیدی چون صورت فلکی ققنوس شناسایی شد که به دلیل عرض جغرافیایی رصدگران یونانی در فهرستهای آنها نیامده بود.

به پاس خدمات علمی ارزنده و پژوهشهای بسیار او، گودالهایی در کره ماه به نام او نامگذاری شده‌اند.

در دانشنامه اخترشناسی آکسفورد (چاپ 2002) که به سرپرستی آقای «پاتریک مور» تدوین شده اینطور آمده‌است:

«ابوالحسین صوفی، اخترشناس عرب (متولد ایران امروز) که به‌خاطر کتاب «صور الکواکب الثابته» مشهور است. در این کتاب او ستارگان را با نامهای عربی‌شان مشخص کرده و جدولی از قدرهای دقیق ستارگان هر صورت فلکی و نمای صورت فلکی ارایه کرده‌است. الصوفی نخستین کسی است که مشاهدهٔ دو کهکشان پرنور (قابل رویت با چشم غیر مسلح) را گزارش کرده‌است: کهکشان آندرومدا (همان امراةالمسلسله) و ابر ماژلانی بزرگ که آن را «گاو سفید» نامید.»

صوفی رازی در ایران به دنیا آمد و در ایران هم زندگی کرد. البته کتاب صورالکواکب را به زبان عربی نوشته که این دلیل بر عرب دانستن او نمی‌شود. چرا که در آن زمان برای حفظ اثر علمی باید به عربی می‌نوشتند. کتاب «صور الکواکب الثابته» بعدها توسط خواجه نصیرالدین طوسی (سازندهٔ رصدخانه‌ مراغه در 750 سال پیش) به فارسی ترجمه شد.

در کتاب «تاریخ نجوم اسلامی» نوشتهٔ «آلفونسو نلینو» و ترجمهٔ «احمد آرام» تعریفی از اعراب ارائه شده‌است. نویسنده در این کتاب معتقد است که منظور از اعراب، تمام کسانی هستند که در ممالک اسلامی با زبان عربی کار می‌کردند یعنی می‌نوشتند، می‌خواندند و غیره. چه عرب، چه ایرانی، چه اندلسی و چه مسلمان و مسیحی با این تعریف می‌توانند از اعراب و عربی‌زبان محسوب شوند.

لازم به ذکر است از سال 1385 خورشیدی انجمن نجوم ایران - شاخه اماتوری رقابتی رصدی را به یاد بود این رصد گر بزرگ ترتیب داده‌است که مشابه با رقابت ماراتن مسیه، رصد گران باید در طول یک شب 124 جرم غیر ستاره‌ای از جمله اجرام صوفی (به جز ابر ماژلانی که از ایران قابل رصد نیست) را رصد کنند.

منبع: ویکی پدیا

_________________________________________________________________________________

Back to Main Pegasus | بازگشت به صفحه اصلی پگاسوس

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Best Site View: In 1024 * 768 Pixels Resolution & Internet Explorer 5 Or Higher